Geçtiğimiz yüzyıla kadar insanlar zorla çalıştırılır, insan ticareti, köle ticareti gibi insan haklarına ve vicdana aykırı bir şekilde çalıştırılırdı. Hatta bazı ülkelerin “Köle Ticareti Yasası” bile vardır. Ancak 4 Kasım 1950’de İnsan Hakları Bildirisiyle birlikte insanların zorla çalıştırılması yasaklanmıştır. Kimse kimseye köle ve kul olmayacağına dair yazılı bildiriyle birlikte güvence altına alınmıştır. Türkiye İnsan Hakları Bildirisini 10 Mart 1954’te sözleşmeyi onaylamış ve 1982 Anayasasıyla birlikte güvence altına alınmıştır. Aşağıda insanların zorla çalıştırılma yasağıyla ilgili maddeleri okuyabilirsiniz.
Rehber →
Anayasaya Göre Zorla çalıştırma yasağı
MADDE 18. – Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.
Şekil ve şartları kanunla düzenlenmek üzere hükümlülük veya tutukluluk süreleri içindeki çalıştırmalar; olağanüstü hallerde vatandaşlardan istenecek hizmetler; ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi niteliğindeki beden ve fikir çalışmaları, zorla çalıştırma sayılmaz.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Zorla Çalıştırma Yasağı
Madde 4- Kölelik ve zorla çalıştırma yasağı
1-) Hiç kimse köle ve kul halinde tutulamaz.
2-) Hiç kimse zorla çalıştırılamaz ve zorunlu çalışmaya tabi tutulamaz.
3-) Aşağıdaki haller bu maddede sözü geçen “zorla çalıştırma veya zorunlu çalışma” dan sayılmazlar:
a-) Bu Sözleşme’nin 5. maddesinde öngörülen koşullar altında tutuklu bulunan kimseden tutukluluğu veya şartlı salıverilmesi süresince olağan olarak yapılması istenen çalışma;
b-) Askeri nitelikte bir hizmet veya inançları gereğince askerlik görevini yapmaktan kaçınan kimselerin durumunu meşru sayan ülkelerde, bu inanca sahip kimselere zorunlu askerlik yerine gördürülecek başka bir hizmet;
c-) Toplumun hayat veya refahım tehdit eden kriz ve afet hallerinde istenecek her hizmet;
d-) Normal yurttaşlık yükümlülükleri kapsamına giren her türlü çalışma veya hizmet.
- Ayrıca Bakınız: Anayasa Kişi Hürriyeti ve Güvenliği
