Üst Düzey Yönetici Belgesi
Siyaset Bilimi Siyaset Bilimi Hakkında Herşey!İncele

Kategori: Yarı Başkanlık

Yarı Başkanlık

Yarı Başkanlık Sisteminin Avantaj ve Dezavantajları

Yarı Başkanlık Sisteminin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

Parlamenter ve saf başkanlık sistemlerine ait özelliklere sahip karma bir sistem olarak değerlendirilir. Parlamento veya seçilmiş devlet başkanı hükümeti görevden alabilir. Temel özelliği iki başlı yürütme yapısıdır. Hem Başkanlık hem de parlamenter sisteme ait özellikleri taşımasından dolayı her iki sistemden de avantaj ve dezavantajları içinde taşır.

AVANTAJLARI

  1. İŞBİRLİĞİ ve YETKİ PAYLAŞIMI: Yarı başkanlık sistemini savunanlara göre bu sistemin özelliği olan iki başlı yürütme yapısının rekabet halindeki güçler arasında bir dereceye kadar işbirliğine ve yetki paylaşımına imkan vermesidir, Bir ülkede iki karşıt grup arasında şiddetli siyasi ayrılık varda, yarı başkanlık sistemş gücün paylaşımına izin verdiği için çatışma ortamını yumuşatır. Bir güç başkanlığı elinde tutarken diğer güç başbakanlığı elinde tutabilir.
  2. SABİT SÜRE VE İSTİKRAR: Yarı başkanlık sisteminde halk tarafından sabit bir süre için seçilen devlet başkanının, parlamentonun bölünmüş ve hükümetlerin istikrarsız olup olmadığına bakmadan, sistemin istikrarını ve meşrutiyetini devam ettirebilme potansiyeline sahip olmasıdır.

DEZAVANTAJLARI: Dört önemli eleştiri vardır.

  1. Başkanın halk tarafından seçilmesi, siyasi sürecin kişiselleştirilmesine neden olabilir ve başkanı, kendisini olağan süreçlerin üzerinde görmeye ve hukuk kurallarını önemsememesine neden olabilir.
  2. İki başlı hükümet sistemi: Devlet başkanı ve Başbakan arasındaki çekişme durumunda karar alma süreci uzayacak ve birbirine zıt politikalar ortaya çıkabilecektir. Asker ve yürütme arasında da sıkıntılar olabilir. Hiyerarşik makamların çoğalması askeri açıdan önemli olan hiyerarşik düzeni bozabilir.
  3. Devlet başkanı ve başbakanın farklı partilerden olması durumunda muhtemelen ortaya (kohabitasyon) parçalı yürütme yapısı çıkacaktır. Kohabitasyon, yürütme içinde siyasi tıkanıklığa neden olabilir ve bu durum, demokrasisi tam olarak yerleşmemiş sistemlerde demokrasi dışı müdahalelere zemin hazırlayabilir.
  4. Başkanın, başbakanın veya herhangi bir parti veya parti koalisyonlarının parlamentoda çoğunluğa sahip olamamaları durumunda ortaya çıkabilecek bölünmüş azınlık hükümeti ciddi bir tehlikedir.
Yarı Başkanlık Sistemi Nedir?

Yarı Başkanlık Sistemi Nedir?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILARIMIZ;

Yarı Başkanlık

Fransa Yönetim Şekli

Fransa Yönetim Şekli Nedir?

Fransa bayrağı

YASAMA

  • MİLLET MECLİSİ + SENATO = PARLAMENTO (YASAMA)

YÜRÜTME

  • CUMHURBAŞKANI + BAŞBAKAN VE BAKANLAR KURULU = YÜRÜTME

Fransa Politik Sistemi

Parlamento yasalar çıkartır.
Hükümetin faaliyetlerini izler.
Kamusal politikaları değerlendirir.

1- MİLLET MECLİSİ

Azami 577 üyeden olușan Millet Meclisinin üyeleri tek dereceli seçimle seçilirler.

  • Anavatan 555.
  • Deniz Așın Topraklardan 4.
  • Deniz Așın İller’den 8.
  • Deniz AșınYönetimler den 2.
  • Fransa dıșında yașayan Fransız vatandașlarından.
  • 12 üye  seçilecek șekilde belirlenmektedir.
  • Millet Meclisi’nin görev süresi 5 yıldır. Genel seçim döneminde bütün meclis üyelerinin değișimi esastır.
  • Millet Meclisi üyesi seçilebilme yașı 23.
  • Partilerin grup kurabilmeleri için gerekli sayı 20’dir.
  • Üyeler dokunulmazlığa sahiptirler.
  • Hükümetin programının onaylanma yeri millet meclisidir.
  • Bakanlar Kurulu mensupları millet meclisine katılabilir.
  • Forklift ehliyeti Nasıl Alınır?
  • Üdy Belgesi Nasıl Alınır?
  • Marjinal Nedir yazımızı mutlaka okumanızı tavsiye ediyoruz.

2-SENATO

Senato’nun üye sayısı ise 348’dir.

  • 296 üye anavatandan seçilmektedir.
  • Deniz Așırı Topraklardan 4.
  • Deniz Așırı İllerden 8.
  • Deniz Așırı Yerel Yönetimlerden.
  • 2  -Fransa dıșında yașayan Fransız vatandașlarından.
  • 12  üye Senato’ya seçilmektedir.
  • Senato görev süresi ise 9 yıldır. Her 3 yılda bir Senato üyelerinin 1/3’ü yenilenir.
  • Senato üyelerinde seçilebilme yașı 35’dir.
  • Grup kurabilmeleri için Senato için bu sayı 14’tür.
  • Üyeler dokunulmazlığa sahiptirler.
  • Bakanlar Kurulu mensupları senato’ ya katılabilir.

1 – MİLLET MECLİSİ:

Her iki Meclisin yetki süreleri, üyelerinin sayısı, ödenekleri, seçilme șartları, seçilemezlik durumları ve yapamayacakları görevler bir organik yasa ile belirlenir. Yasa aynı șekilde, boșalma halinde milletvekili veya senatörlere, ait oldukları Meclisin yenilenmesine kadar vekâlet edecek kișilerin seçimine ilișkin koșulları da saptar.

MİLLET MECLİSİ

Yasama Sorumsuzluğu

Parlamentonun hiçbir üyesi, görevini ifa ederken ileri sürdüğü fikirlerden ve kullandığı oylardan dolayı kovușturulamaz, aranamaz, tutuklanamaz ve yargılanamaz.

Yasama Dokunulmazlığı

Parlamentonun hiçbir üyesi, suç ve kabahatlerinden dolayı, ait olduğu Meclisin izni olmaksızın, tutuklanamaz, hürriyetini kaldırıcı veya sınırlandırıcı tedbirlere tabi tutulamaz. Ancak ağır cezalık suç veya suçüstü hali yahut kesin mahkûmiyet durumlarında bu izin gerekli değildir.

Parlamento olağan toplantı dönemi için kendiliğinden toplanır. Bu olağan toplantı dönemi Ekim ayının ilk iș gününde bașlayıp Haziran ayının son iș gününde sona erer. Her Meclisin olağan toplantı dönemince bağlı oldu ğu oturum günü sayısı 120 günü geçemez. Oturum haftalarını her Meclis kendisi belirler. İlgili Meclisin Bașkanının görüșünü almak kaydıyla, Bașbakanca veya her Meclis üyelerinin çoğunluğunca oturumun kapatılması gününün uzatılmasına karar verilebilir. Oturum günleri ve saatleri her Meclisin kendi İçtüzüğü ile belirlenir.

YASA YAPMA SÜRECİ

  1. Yasa teklifi, Bașbakan ve Parlamento üyeleri tarafından verilebilir.
  2. Yasa tasarıları, Danıștay’ın görüșü alındıktan sonra Bakanlar Kurulunda müzakere edilir ve iki Meclisten birinin bașkanlık kuruluna verilir.

CUMHURBAȘKANI

France Paris

  • Cumhurbașkanı 5 yıl için, tek dereceli genel seçimle seçilir.
  • Bir kiși en fazla iki dönem Cumhurbașkanlığı görevini yürütebilir.
  • Cumhurbașkanı, kullanılan oyların salt çoğunluğu ile seçilir.
  • Oylamanın ilk turunda bu çoğunluk sağlanamazsa, seçimleri izleyen 14. gün ikinci tura gidilir.
  • Cumhurbașkanı Bașbakanı atar.
  • Bașbakan tarafından Hükümetin istifasının sunulması üzerine görevine son verir.
  • Bașbakanın önerisi üzerine Hükümetin diğer üyelerini tayin eder ve bunların görevine son verir.
  • Cumhurbașkanı, Bakanlar Kuruluna bașkanlık eder.
  • Cumhurbașkanı, kesin olarak kabul edilmiș olan yasaları, Hükümete sunulmalarını takip eden 15 gün içinde ilan eder.
  • Cumhurbașkanı, yabancı ülkelere gönderilen büyükelçi ve fevkalade elçilere güven belgesi verir, yabancı büyükelçi ve fevkalade elçilerin güven belgesini kabul eder.
  • Cumhurbașkanı, silahlı kuvvetlerin bașıdır. Milli Savunma Yüksek Kurul ve Komitelerine bașkanlık eder.
  • Cumhurbașkanı bireysel af yetkisine sahiptir.
  • Dıș politika ve ulusal savunma konularında tek yetkili merci olmanın yanı sıra Bașbakanı atamak, hükümetin çekilmesiyle birlikte görevine son vermek, hükümete bașkanlık etmek, Bașbakan ya da iki meclisin önerisiyle bazı yasa tașanlarım halk oyuna sunmak, ulusal bütünlük ve savaș hali ilanı gibi durumlarda meclisleri toplantıya ça ğırmak veya olağanüstü hal ilan etmek.
  • Anayasa Konseyi üyelerinden üçünü atamak, yasaların yeniden görüșülmesini istemek, meclis bașkanlarına ve bașbakana danıșarak Millet Meclisi’ni dağıtmak gibi konularda imza yetkisine sahiptir.
  • Cumhurbașkanı faaliyetlerini yerine getirirken “Cumhurbașkanlı ğı Karargahı (Elysee)'”ndan yararlanır.
  • Cumhurbașkanlığı makamının en üst kurumu olan Cumhurbașkanlı ğı Karargahı yaklașık 500 kișilik üst düzey görevli eșli ğinde -Genel Sekreterlik, -Özel Kalem -Özel Kurmay
  • Bașkanlığı olmak üzere üç önemli birimden olușmaktadır.

BAKANLAR KURULU

Fransız anayasa düzeninde Bakanlar Kurulunun yapısı ve ișleyișini düzenleyen her hangi bir anayasal düzenleme bulunmamaktadır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILARIMIZ;

Yarı Başkanlık

Yarı Başkanlık Sistemi

Yarı Başkanlık Sistemi Nedir?

yarı başkanlık nedirYarı başkanlık sisteminde doğrudan halk tarafından seçilen devlet başkanı ve parlamentonun güvenine tabi hükümetlerin birlikte yer aldığı hükümet sistemini ifade etmektedir.

Duverger (1980), yarı-başkanlık sistemini şu şekilde tanımlamaktadır.

“Bir siyasi rejim, anayasasında üç unsuru içeriyorsa yarı-başkanlık olarak kabul edilir:

  1. Başkan halk tarafından seçilmektedir.
  2. Başkan oldukça önemli yetkilere sahiptir.
  3. Yürütme ve idari yetkilere sahip başbakan ve bakanlar vardır ve parlamento karşı çıkmadığı sürece görevde kalırlar.”

Temel özelliği iki başlı yürütme yapısı olan yarı- başkanlık sistemi, başkanlık ve parlamenter sisteme ait bir takım özellikleri bünyesinde taşıması sebebiyle her iki sisteme atfedilen kimi avantaj ve dezavantajları da içinde barındırmaktadır. Bu anlamda, yarı-başkanlık sistemi, esnek ve iktidarın paylaşıldığı bir sistem olarak savunulmakta; iki başlı yürütme yapısının, devlet başkanı ve başbakanın kişilik özellikleri, ideolojik farklılıklar, kurumsal yapının yeniliği ve anayasal muğlaklıklardan kaynaklanan yürütme içi çatışmalara kaynaklık etmesi bakımından ise eleştirilmektedir.

İlk örneklerini 1919’da Avusturya’da ve Weimar Cumhuriyeti dönemi Almanya’sında gördüğümüz bu sistem, uzun yıllar pek rağbet görmemiştir. 1970 ve 1990’lardaki demokratikleşme dalgalarıyla birlikte bağımsızlıklarını kazanan pek çok ülkenin bu modeli benimsemesiyle sayı artmış ve bu artışa paralel şekilde konu üzerinde akademik ilgi de yoğunlaşmıştır. Ülkemizde de 2007 Anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi öngörülmüştür. Anayasa değişikliğinden sonra Türkiye’de geçerli olan sistemin mahiyeti hakkındaki tartışmalar devam etmektedir. Elgie, çalışmalarında Türkiye’yi yarı-başkanlık sistemi olarak sınıflandırmaktadır. Elgie’nin anayasal tanımına göre, Türkiye, 2007 Anayasa değişikliğiyle teorik olarak, 10 Ağustos 2014’te cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle fiilen yarı-başkanlık sistemine geçmiş bulunmaktadır. Şuan dünyada yarı başkanlık sistemini uygulayan ülkeleri arasında en bilineni Fransa’ dır.

Yarı Başkanlık Sistemi Nedir?

Yarı Başkanlık Sistemi Nedir?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILARIMIZ;